Ogród, podobnie jak dom, urządzamy w zależności od naszych potrzeb i upodobań. Najczęściej dzielimy go na kilka stref, z których każda ma swoje przeznaczenie. Planujemy więc część reprezentacyjną, część wypoczynkową oraz taką, która daje nam wymierne korzyści w postaci własnych warzyw i owoców. Ostatnio bardzo modne jest tworzenie tzw. ogrodów „blisko kuchni”, czyli takich, w których uprawia się rośliny do szybkiego wykorzystania podczas przygotowywania posiłków. Urządza się je zwykle blisko domu, po słonecznej stronie, a sadzi w nich ulubione zioła, sałaty, pomidory itp. Ważne jest jedynie, aby dobrze przygotować podłoże i nie zapominać o nawadnianiu.
Dobrze przygotowane podłoże to podstawa. Jeśli zakładamy ogródek warzywny w miejscu jeszcze niezagospodarowanym, musimy pamiętać o zbadaniu ziemi. Określamy jej kwasowość i przepuszczalność. Jeśli jest ciężka i gliniasta, należy rozluźnić ją nieco piaskiem i dodać torfu, jeśli zaś zbyt lekka, warto wymieszać ją z cięższą ziemią. Zawsze jednak wskazana jest warstwa kompostu. Miejsce na grządki dobrze jest przygotować jeszcze jesienią. Porządnie przekopana, pozbawiona chwastów i pozostawiona w tzw. grubej skibie „odpocznie” i napowietrzy się, co da lepsze plony. Jeśli jednak pomysł na ogródek warzywny przyjdzie nam wiosną, zapomnijmy o przekopywaniu. Trzeba wtedy jedynie spulchnić ziemię i zagrabić.
Najczęściej spotykamy grządki o szerokości mniej więcej 120 cm (chodzi o swobodny dostęp podczas plewienia). Ścieżka w takim ogródku powinna mieć ok. 40 cm. Ciekawym i estetycznym rozwiązaniem jest założenie grządek na wyniesieniu (inaczej podwyższone grządki). Potrzebna jest do tego konstrukcja np. z grubych desek. Można wtedy puścić wodze fantazji co do ich kształtu (np. prostokątne, trójkątne czy wielokątne). Umieszcza się je na wyrównanej powierzchni i wypełnia ziemią z kompostem. Ogród staje się wtedy bardziej uporządkowany, a pielęgnacja roślin, np. plewienie, wygodniejsze. Przed przystąpieniem do wysiewu należy spulchnić grządkę, a potem starannie zagrabić, tak aby nie pozostawić grudek ziemi.
Na ogród warzywny należy wybrać miejsce osłonięte od wiatru, dobrze nasłonecznione i niezbyt oddalone od domu. Doskonale, jeśli będzie to fragment z żyzną ziemią. W przeciwnym wypadku musimy ją nawieźć obornikiem lub kompostem (4 kg na metr kwadratowy). Należy też pamiętać o dostępie do wody. Noszenie wody w konewkach jest uciążliwe i często niewystarczające. Roślinom nie służy również, gdy grządki znajdują się w miejscach, w których zbiera się woda opadowa.
Dobór roślin zależy oczywiście od naszych potrzeb i upodobań. Najlepiej zacząć od tych mniej wymagających, takich jak ogórki, rzodkiewka, fasola szparagowa, sałata, koperek i zioła. Terminy wysiewu znajdziemy zawsze na opakowaniach nasion. Najczęściej wprost do gruntu wysiewamy nasiona od kwietnia do lipca, w warunkach domowych przygotowujemy rozsady już w marcu. W centrach ogrodniczych można także kupić gotowe roślinki, które sadzimy w kwietniu i maju, kiedy już nie ma obawy, że zniszczą je nocne przymrozki. Wraz z nabieraniem doświadczenia poszerzamy asortyment naszych grządek. Na udane plony ma również wpływ sąsiedztwo roślin. Na przykład marchew, pomidory i truskawki dobrze rosną w pobliżu cebuli. Lubi ją też burak, który z kolei stanowi dobre towarzystwo dla porów, fasoli i kapusty. Chodzi tu głównie o wzajemną ochronę przed szkodnikami.
Jeśli zdecydujemy się na ogródek warzywny, powinniśmy również założyć kompostownik. Stosowanie kompostu to najbardziej wartościowy, bezpieczny i naturalny sposób nawożenia roślin. Materiałem do kompostowania mogą być szczątki roślin, odpadki z gospodarstwa domowego i liście większości drzew i krzewów. W związku z tym kompost jest w pełni ekologiczny, co w przypadku własnej uprawy warzyw ma duże znaczenie. Można też stosować nawozy mineralne. Są one wprawdzie bardziej wszechstronne, ale wykorzystywane nieumiejętnie mogą roślinom zaszkodzić. Dlatego zawsze trzeba dokładnie stosować się do przepisów zawartych na opakowaniach.
Ogródek warzywny wymaga obserwacji. Rośliny same pokażą nam, kiedy brakuje im wody. Nie czekajmy jednak, aż zwiędną. Powinniśmy starać się utrzymywać stałą wilgotność gleby. Jeśli jest ciepło i sucho, ogródek trzeba podlewać codziennie, najlepiej późnym wieczorem lub wczesnym rankiem. Unikniemy wtedy poparzenia liści przez słońce. Pamiętajmy też, że niektóre rośliny, np. pomidory, „nie lubią” moczenia liści.