Co symbolizuje liczba 2?

Opublikowano: 09-07-2021

Wróć do spisu artykułów


Liczba 2 jest symbolem spokoju, równowagi, dyplomacji, ale także intuicji, wrażliwości, tolerancji i przyjaźni. Dwójka jest powszechnie kojarzona z wzajemnością. Oznacza relację dwojga ludzi połączonych miłością i zaufaniem, w związku z czym stanowi również symbol pomyślności i dobrobytu.

Dwójka jest pierwszą liczbą parzystą. W starożytnej Grecji liczby parzyste uważano za negatywne, bierne i żeńskie, nieparzyste zaś miały być pozytywne, aktywne i męskie. W starożytnym Rzymie była liczbą złowróżbną, poświęconą Plutonowi, którego święto przypadało drugiego dnia drugiego miesiąca. W chrześcijaństwie liczba 2 symbolizuje przede wszystkim podwójną (boską i ludzką) naturę Chrystusa.

Pojęcie dualizmu towarzyszy człowiekowi od niepamiętnych czasów. Opozycje binarne w wierzeniach ludowych odzwierciedlają sposób myślenia, który stał się podstawą systemów religijnych i mitologicznych na całym świecie. Pary przeciwstawnych pojęć, takie jak dobro i zło, dzień i noc lub życie i śmierć, od zawsze stanowiły dla człowieka wyraźny przykład układu przeciwieństw, w którym jeden element był pozytywny, drugi zaś negatywny. Rozpowszechnionym przykładem opozycji binarnej jest rola światła (słońca) i ciemności w mitach.

Człowiek prowadzi dzienny tryb życia. To uwarunkowanie biologiczne wpłynęło na pozytywne pojmowanie słońca. Bóstwa solarne reprezentują takie aspekty jak siła, odrodzenie, moc stwórcza oraz władza zwierzchnia. Zazwyczaj są to również postaci męskie, co związane jest z łączeniem wyżej wymienionych cech z pierwiastkiem męskim. Przykłady bóstw solarnych to egipski Horus czy zaratusztriański Ahura Mazda, znany również jako Ormuzd. Ten sposób myślenia można zaobserwować m.in. w przydomku Ludwika XIV „Król Słońce” oraz imiesłowie przymiotnikowym „olśniewający”, gdzie występuje wyraźne połączenie pozytywnego wydźwięku z elementem światła.

Naprzeciw słońca i dnia w systemach dualistycznych znajduje się ciemność, zazwyczaj reprezentowana przez bóstwo destruktywne. Brak życiodajnego światła w podaniach jest bezpośrednio powiązany z kolejną parą pojęć: życiem i śmiercią. Zaratusztriański Aryman jest jednym z przykładów utożsamiania ciemności ze śmiercią i destrukcją. W mitologii egipskiej rolę niszczyciela otrzymał Set, pan chaosu, pustyni, brutalności i zniszczenia, tj. elementów znajdujących się w opozycji do bóstw pozytywnych, przynoszących ze sobą światło oraz wylewy Nilu. Set jest czasami utożsamiany z Apopem (Apofisem), demonicznym wężem lub (w niektórych przedstawieniach) krokodylem, który każdej nocy próbuje powstrzymać słoneczną barkę Ra przed opłynięciem świata i przyniesieniem nowego dnia. Ten mit pokazuje zarówno wagę słońca, jak i nieustanną obawę przed siłami ciemności, które próbują je zgasić. Motyw pożerania słońca jest obecny również w innych systemach wierzeń, np. chińskim (Tiangou) lub skandynawskim (Fenrir lub Sköll). Intrygujący jest fakt, że w obu mitach rolę ścigającego słońce potwora obejmuje pies lub wilk.

Dualistyczne pojmowanie świata nie zawsze wiąże się z jednoznacznym podziałem moralnym — ten jest zazwyczaj obecny w religiach monoteistycznych. W panteonach politeistycznych nawet „złe” bóstwa często miały również pozytywny aspekt. Set w starszych przedstawieniach figuruje jako obrońca słonecznej barki Ra i przyczynia się do pojawienia się nowego dnia. Tiangou, demoniczny ogar ścigający słońce, ma drugie oblicze: jako białogłowy lis stanowi obrońcę porządku, a jego obecność zwiastuje pokój i harmonię.

Chociaż pary przeciwieństw jasno określają granicę między pojęciami, ich pojedyncze człony nie są w stanie istnieć samodzielnie. To sprawia, że zjawiska stojące w opozycji dopełniają się wzajemnie, co można zaobserwować na przykładzie myśli taoistycznej. Słowa Laozi: „Naczynie powstaje z połączenia gliny; dzięki pustej przestrzeni wewnątrz ma zastosowanie. Budując dom, wykuwa się okna i drzwi; dzięki pustej przestrzeni można go używać”. Otwór i pustka, przeciwieństwo ciągłości oraz jedności, sprawiają, że dany przedmiot zyskuje użyteczność. Z drugiej strony, zbyt wiele otworów sprawi, że dom i naczynie będą całkowicie bezużyteczne.

Innym popularnym przykładem dopełniania się zjawisk przeciwstawnych jest cykl pór roku. W licznych kulturach istnieją mity wyjaśniające cykl wzrostu i obumierania. Zazwyczaj wiąże się on ze śmiercią lub zstąpieniem do zaświatów figury reprezentującej życie oraz jej późniejszym powrotem bądź zmartwychwstaniem. Tym sposobem życie i śmierć wzajemnie dopełniają się w nieskończonym cyklu przemiany.

Udostępnij:
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Akceptuję