Szumy w uszach to bardzo częsty problem. Lekarze szacują, że co czwarta osoba przynajmniej raz w życiu cierpi z powodu bzyczenia, gwizdania, brzęczenia lub świszczenia w uszach Irytujący hałas często zanika samoistnie po pewnym czasie lub pojawia się okresowo, u niektórych osób jednak przechodzi w stan chroniczny. Jakie są przyczyny szumów usznych i jak radzić sobie z problemem?

Czym są szumy uszne?

Uciążliwe schorzenie akustyczne jest potocznie określane jako szumy w uszach. Osoby dotknięte chorobą odbierają dźwięki, których inni nie słyszą. Najczęstszą formą jest dzwonienie, które słyszy 40 proc. ludzi dotkniętych tym schorzeniem. Mniej więcej tyle samo osób określa ten dźwięk jako świszczenie. 10 proc. słyszy brzęczenie, w niewielu przypadkach pojawia się dudnienie lub ćwierkanie. Schorzenie nasila się z wiekiem i znacznie częściej dotyka osób z różnymi rodzajami niedosłuchu. Sporadyczne dźwięki zazwyczaj nie są dokuczliwe, gdy jednak utrzymują się dłużej i stają się coraz bardziej intensywne, mogą budzić niepokój.

Hałas w lewym lub prawym uchu

Hałas w uszach może występować tylko w prawym lub tylko w lewym uchu, a także w obu jednocześnie. Jeśli do jednostronnego hałasu w uszach doda się uczucie ucisku, a ucho wydaje się zatkane, może to oznaczać nagłą utratę słuchu. Osoby, które to spotkało, powinny natychmiast zgłosić się do specjalisty.

Nagła utrata słuchu może nastąpić w ciągu kilku sekund. Komórki czuciowe ucha wewnętrznego nie przekazują już sygnałów dźwiękowych do nerwu słuchowego. Nagła głuchota może ustąpić samoistnie, ale osoby dotknięte chorobą powinny natychmiast skontaktować się z laryngologiem. Dzięki szybkiemu leczeniu szanse na wyzdrowienie znacznie się zwiększają.

Pulsujący hałas w uchu

Rozróżnia się subiektywny i obiektywny szum w uszach. W przypadku szumu obiektywnego można wyodrębnić wyraźne źródło dźwięku. Lekarz może również usłyszeć dzwonienie w uchu za pomocą stetoskopu. Tylko mniej więcej 1 proc. wszystkich przypadków stanowi szum obiektywny. Ich przyczyną może być wysokie ciśnienie krwi. Jeśli krew przepływa przez ciało pod wyższym ciśnieniem, odbieramy to jako pulsujący dźwięk w rytmie pracy serca. Inne przyczyny to zwapnienia naczyń, zaburzenia krążenia, skurcze naczyń krwionośnych lub skrzepy krwi. Pulsujący hałas może być również wywołany przez guz.

Przyczyny pojawiania się szumów usznych

W większości przypadków hałas w uchu jest spowodowany subiektywnym szumem w uszach, który jest odbierany tylko przez pacjenta. Hałas ten może mieć bardzo różne przyczyny, od urazu akustycznego po zwykłe przeziębienie.

Uraz akustyczny. Głośne dźwięki mogą spowodować uszkodzenie komórek rzęsatych ucha. Przyczyną urazu mogą być krótkie głośne dźwięki o natężeniu przekraczającym 125 decybeli bądź dłuższa ekspozycja na hałas o natężeniu powyżej 85 decybeli.

Stres jako pośredni wyzwalacz dźwięków w uszach. Długotrwały stres, który często prowadzi do napięcia szczęki i kręgosłupa szyjnego, może być również pośrednią przyczyną dzwonienia w uszach. Napięcie stymuluje ośrodek słuchowy w mózgu, co powoduje subiektywny szum w uszach.

Dzwonienie w uszach i przeziębienie. Ci, którzy są przeziębieni, często mają uczucie, jakby uszy były zatkane watą, a także odczuwają szelest w uszach. Przyczyną jest zazwyczaj gromadzenie się wydzieliny w trąbce słuchowej, która łączy nosogardziel i ucho środkowe. Jeśli gromadzi się wydzielina lub puchną błony śluzowe, wyrównywanie ciśnienia nie działa prawidłowo, co prowadzi do hałasu w uchu. W niektórych przypadkach wydzielina może również zatkać przewód słuchowy. Dzwonienie w uszach zwykle ustępuje samoistnie.

Inne przyczyny fizyczne. Istnieje również wiele innych przyczyn fizycznych, które mogą powodować szumy w uchu. Należą do nich:

— zaleganie woskowiny;
— przewlekłe lub ostre zapalenie ucha środkowego i przewodu słuchowego;
— otoskleroza, czyli uszkodzenie kosteczek słuchowych;
— dysfunkcja trąbki słuchowej;
— zapalenie wyrostka sutkowatego;
— choroba Ménière’a — schorzenie ucha wewnętrznego;
— barotrauma, czyli uraz ucha środkowego spowodowany nagłą zmianą ciśnienia;
— pourazowe uszkodzenia układu przewodzącego ucha;
— patologie w obrębie nerwu słuchowego lub ucha wewnętrznego.