Migracja pewnych gatunków ptaków to zupełnie naturalne zjawisko. Z reguły zimy w Polsce bywają mroźne, dlatego też ptaki odlatują tam, gdzie warunki są dla nich bardziej sprzyjające. Już w połowie sierpnia do odlotu szykują się bociany. Mniej więcej w podobnym czasie do zmiany strefy klimatycznej przygotowują się też żurawie. Oczywiście to nie wszystkie gatunki, które wylatują z Polski pod koniec lata lub wczesną jesienią.

Ptaki, które odlatują na zimę

W Polsce żyje wiele gatunków ptaków. Niektóre z nich uważane są za gatunki rodzime, mocno kojarzone z polską przyrodą. Tymczasem tak naprawdę sporą część roku spędzają poza naszym krajem, w warunkach, które są dla nich zdecydowanie łagodniejsze. Ptaki, które odlatują na zimę, to wspominane wcześniej bociany i żurawie, a także jaskółki, słowiki, kukułki, wilgi oraz skowronki. Jednocześnie są też takie ptaki, które do Polski przylatują, pojawiając się tutaj właśnie przed rozpoczęciem zimy lub w jej trakcie. To na przykład gile, które mają tak urocze czerwone brzuszki, albo po prostu zwykłe sikorki.

Dlaczego ptaki odlatują?

Co jest głównym powodem migracji ptaków? Bez wątpienia trzeba zwrócić uwagę na sezonowe ograniczenia w dostępie do pożywienia, które pojawiają się wraz z nadejściem zimy. Chociaż w ostatnich latach obserwuje się, że zimy w Polsce stają się łagodniejsze, to przecież nie zawsze tak było. Zachowania ptaków są zaś uwarunkowane ewolucyjnie. Można powiedzieć, że odlot mają one w genach. To, że od kilku sezonów jest cieplej, nie oznacza, że przestaną one odlatywać. Brak odpowiedniej ilości pożywienia w okresie jesieni i zimy to dostateczny powód, aby ptaki przemieściły się tam, gdzie jest cieplej. Poza tym potrafią one również orientować się w długości dnia. Umiejętność odczytywania wahań temperatury i długości dnia, który przecież drastycznie skraca się jesienią, to kolejna cecha, która charakteryzuje ptaki odlatujące na zimę do ciepłych krajów.

Odlot

Zbiorowy odlot ptaków od zawsze fascynuje badaczy przyrody. Ornitolodzy, którzy fascynują się właśnie tymi latającymi stworzeniami, dokonali wielu ciekawych obserwacji dotyczących natury ptaków. Okazuje się, że mają one doskonale rozwinięte zmysły pozwalające im na trafienie do miejsca, w którym przebywają w okresie polskiej jesieni i zimy. Te nad wyraz rozwinięte metody orientacji w terenie kształtowały się u ptaków od pokoleń. Można zatem powiedzieć, że organizowanie się do odlotów to coś, co ptaki robią od zawsze. Najłatwiej zaobserwować to u dużych ptaków, takich jak bociany lub żurawie. Już pod koniec lata zaczynają one gromadzić się na polach i łąkach. Wzmaga się również ich apetyt, ponieważ potrzebują bardzo dużo energii, aby dolecieć do celu. Podczas lotu organizują się w ten sposób, aby ponosić jak najmniejsze straty podczas swojej eskapady. To dla ptaków ogromny wysiłek i wiadomo, że nie wszystkie osobniki go przetrwają. Wzorce ewolucyjne pozwalają jednak ptakom na minimalizowanie strat. Organizują się one w ten sposób, że na początku zawsze lecą osobniki najsilniejsze, najzdrowsze i najmłodsze. W środku zaś znajdują się te słabsze, które dzięki ruchom powietrza mogą wkładać w lot mniej wysiłku. To trochę tak jak podczas wyścigów kolarskich, kiedy to peleton dosłownie ciągnie najsłabszych rowerzystów.