Uprawa i zastosowanie bluszczu

Opublikowano: 27-03-2020

Wróć do spisu artykułów


Bluszcz pospolity (Hedera helix) jest spotykany w naszym kraju dosłownie wszędzie: w lasach, parkach, na elewacjach budynków, ścianach altan i ogrodzeń. Lubi wprawdzie stanowiska lekko zacienione, ale doskonale radzi sobie nawet w pełnym słońcu. Nie ma specjalnych wymagań co do podłoża, choć najlepiej rośnie w glebie próchniczej. Latem wtopiony w zieleń innych roślin, prawdziwą urodę pokazuje dopiero jesienią. Pyszni się wtedy swoją głęboką zielenią, która przetrwa całą zimę. Porośnięte bluszczem ściany tworzą przestrzeń życiową dla zwierząt, szczególnie owadów, ale również ptaków, np. drozda, zięby czy szczygła. Z tego właśnie powodu cieszy się on dużym powodzeniem wśród właścicieli ogrodów i działek, a także projektantów miejskiej zieleni.

Mniej więcej po 8 latach od posadzenia zaczyna zakwitać i owocować. Kwiaty bluszczu to baldachowate półkoliste wiechy, niezbyt dekoracyjne. Owoce są czarne i drobne. Kiedy przyjrzymy się roślinie, odkryjemy niezwykłą jej cechę: charakteryzuje się ona heterofilią, czyli ma dwa rodzaje liści. Na gałązkach kwiatonośnych liście są podłużne, na wegetatywnych zaś klapowane.

Sadzenie bluszczu i innych pnączy wzdłuż ścian budynków ma wiele zalet. Należą do nich głównie: ochrona ścian przed wodami opadowymi, ochrona fasady przed wiatrem, osuszanie fundamentów, izolacja akustyczna budynku, regulacja temperatury (latem ochrona przed przegrzaniem, a zimą przed nadmierną utratą ciepła).

 

Właściwości lecznicze bluszczu

Wszystkie części bluszczu, a zwłaszcza jego owoce, są trujące dla człowieka, a jednak od wieków stosowany był w ziołolecznictwie. Wykorzystywano go do leczenia ran, przeciw owrzodzeniom i piegom, wewnętrznie zaś w schorzeniach śledziony. W medycynie ludowej odwary z liści zalecano w chorobach pasożytniczych, np. wszawicy. Dziś wiemy, że o walorach leczniczych bluszczu decydują saponiny (w tym m.in. hederakozyd B i C, hederagenina, alfa-hederyna), flawonoidy (kemferol, kwercetyna, rutyna), kwasy fenolowe (chlorogenowy i kawowy) i fitosterole (stigmasterol, spinasterol, kampesterol) zawarte w jego liściach. Liście zrywa się, zgodnie ze sztuką zielarską, gdy bluszcz zaczyna kwitnąć, czyli od września do października. Wysuszone, przerobione na krople lub syropy i podawane w odpowiednich dawkach działają wykrztuśnie i spazmolitycznie. Stosowane są w nieżytach dróg oddechowych oraz objawowym leczeniu przewlekłych stanów zapalnych oskrzeli. Preparaty na bazie bluszczu pospolitego są u nas mało popularne, natomiast w innych krajach (np. w Niemczech) stosowane powszechnie.

Uwaga! Domowe przygotowywanie preparatów na bazie tej rośliny i wykorzystywanie ich do celów leczniczych może być ryzykowne. Dlatego najlepiej poszukać ich w aptekach i przyjmować ściśle według zaleceń podanych przez producenta.

 

Bluszcz w kosmetyce

Dzięki cennym składnikom zawartym w liściach bluszcz znalazł zastosowanie w produkcji preparatów kosmetycznych i leczniczych. Mają one następujące właściwości:

a) Poprawiają jędrność skóry. Kosmetyki zawierające ekstrakt z bluszczu hamują enzymy działające destrukcyjnie na włókna kolagenu i elastyny, dzięki czemu skóra dłużej zachowuje elastyczność i jędrność. Saponiny pochodzące z bluszczu działają stabilizująco na strukturę tkanki łącznej, jednocześnie rozmiękczają skórę i nabłonki i ułatwiają wnikanie w głąb tkanek innych aktywnych składników zawartych w kosmetykach, np. przeciwstarzeniowych. W efekcie ich działania skóra odzyskuje sprężystość i młody wygląd.

b) Zwalczają cellulit. Flawonoidy i rutyna, obecne w liściach bluszczu, uszczelniają ściany naczyń włosowatych, usprawniają krążenie krwi, łagodzą lokalne stany zapalne i ułatwiają odpływ limfy, zapobiegając obrzękom. Przyczyniają się także do rozbijania tkanki tłuszczowej. W rezultacie ekstrakty z liści bluszczu są bardzo skutecznym składnikiem preparatów przeznaczonych do zwalczania cellulitu.

c) Pomagają na trądzik. Ekstrakt z liści bluszczu jest składnikiem wielu kosmetyków przeznaczonych do pielęgnacji skóry tłustej i trądzikowej. Reguluje bowiem wydzielanie sebum, dokładnie oczyszcza skórę z wszelkich zanieczyszczeń i odblokowuje pory, a ponadto dzięki właściwościom antyseptycznym zmniejsza stany zapalne. Ponadto kosmetyki z wyciągiem z bluszczu likwidują błyszczenie się tłustej skóry.

d) Wspierają leczenie infekcji intymnych. Za problemy intymne, w tym swędzenie, pieczenie, nieprzyjemny zapach, odpowiadają najczęściej drożdżaki. Do higieny intymnej warto stosować preparat z ekstraktem z bluszczu lub używać wywaru z jego liści do przemywania, ponieważ łagodzi stan zapalny i pomaga zwalczyć infekcję.

e) Usuwają przykry zapach stóp. Silne właściwości przeciwgrzybicze wyciągu z bluszczu są bardzo pomocne przy problemach, jakie stwarzają silnie pocące się stopy. Kąpiele w naparze z bluszczu pomagają zwalczać zakażenia drożdżakowe skóry i likwidują nieprzyjemny zapach, charakterystyczny dla takiej infekcji.

 

Udostępnij:
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Akceptuję